شهریور 6, 1403
آب بندی فشار مثبت و منفی اصطلاحی است که در بین فعالان حوزه آب‌بندی و عایق‌کاری بسیار رایج است. این واژه‌های فنی به صورت متداول در این صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از موضوعاتی که اغلب ذهن مالکان ساختمان و سازه‌ها را مشغول می‌کند، تفاوت بین آب‌بندی فشار مثبت و منفی است. در فرآیند آب‌بندی، توجه به اینکه آیا باید در برابر فشار مثبت یا فشار منفی آب‌بندی انجام شود، بسیار مهم است. روش‌های مختلفی برای عایق‌بندی رطوبتی وجود دارد که بر اساس نوع فشار آب بر سازه، تعیین می‌شود. به همین دلیل، استراتژی‌های مختلفی برای مقابله با این فشارها وجود دارد. فشار آبی که بر سازه و اجزای آن وارد می‌شود، نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب روش آب‌بندی دارد.
آب‌بندی فشار مثبت و منفی چیست؟
آب‌بندی فشار منفی، که گاهی اوقات به آن آب‌بندی هیدرواستاتیک منفی نیز گفته می‌شود، یک روش است که برای جلوگیری از ورود آب به داخل سازه‌ها استفاده می‌شود. در این تکنیک، آب به درون سازه نفوذ نمی‌کند یا به سرعت پس از ورود به خارج منتقل می‌شود. این نوع عایق‌بندی معمولاً در آب بندی زیرزمین، آب بندی چاله آسانسور و آب بندی پارکینگ ساختمان‌ها کاربرد دارد. هرچه فشار آب بیشتر باشد، نیاز به استفاده از تکنیک‌های آب‌بندی پیشرفته‌تر احساس می‌شود.
برخلاف آب‌بندی فشار منفی، در آب‌بندی فشار مثبت تمرکز بر جلوگیری از خروج آب از سازه است. برای دستیابی به این نوع عایق‌بندی، باید از مواد مقاوم و محکم استفاده شود تا هیچ آب قابل نفوذی وجود نداشته باشد. این روش معمولاً برای آب بندی سرویس بهداشتی، آب بندی حمام، آب بندی آشپزخانه، و همچنین در آب بندی سطح داخلی مخازن آب و فاضلاب به کار می‌رود.
بیشتر بخوانید: آب بندی چاله آسانسور یکی از انواع آب بندی فشار منفی می باشد.
آب بندی همزمان فشارمثبت و فشار منفی
در برخی موارد، لازم است تا عملیات آب‌بندی سازه‌ها از هر دو طرف، داخلی و خارجی، انجام شود. این موضوع به‌ویژه در مورد آب بندی مخازن و استخرهایی که در زمین جای گرفته‌اند یا درون یکدیگر قرار دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که این سازه‌ها تحت فشار آب از هر دو سمت داخلی و خارجی قرار دارند. از این رو، برای حصول اطمینان از یک آب‌بندی کامل و بی‌نقص، ضروری است که این فرآیند از هر دو طرف به‌درستی صورت گیرد. در نهایت، تخصص، دقت و توجه به جزئیات در اجرای این عملیات، به طور چشمگیری می‌تواند بر دوام و عملکرد نهایی تأثیر بگذارد.
روش‌های آب‌بندی فشار منفی
با توجه ویژگی‌های مواد آب‌بندی فشار منفی، شرایط خاص سازه، نوع و شدت نشتی، همچنین هزینه و زمان مورد نیاز، می‌توان روش‌های آب‌بندی فشار منفی را به سه دسته اصلی تقسیم کرد. این دسته‌بندی شامل موارد زیر است:
- مواد آنی‌گیر: مواد سریع‌گیر یا آنی‌گیر، دسته‌ای از مواد شیمیایی هستند که به سرعت در محیط‌های خشک یا مرطوب (بسته به نوع محصول) به حالت جامد در می‌آیند و توانایی جذب و از بین بردن رطوبت را دارند. این مواد به شکل پودر یا مایع در بازار موجود بوده و با ترکیب با آب یا سایر مواد شیمیایی، جهت اجرای پروژه‌های آب‌بندی با فشار منفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی‌های این مواد شامل عدم انقباض، عدم تغییر حجم، مقاومت در برابر تغییرات دما، پایداری در مقابل نور خورشید، مقاومت در برابر نمک‌ها و اسیدها، و توانایی بالای جذب رطوبت می‌باشد.
مزایا و معایب
از جمله مزایای آب‌بندی فشار منفی با استفاده از این نوع مواد:
- روشی سریع و نسبتاً آسان برای جلوگیری از نشت آب در سطوح مختلف سازه‌ها
- عدم نیاز به تخریب و بازسازی
- ادامه‌ی فعالیت‌های در حال انجام در سازه
- امکان اجرا در شرایط محیطی مختلف و روی سطوح دارای ترک و شکاف
از جمله این معایب می‌توان به:
- هزینه‌های نسبتاً بالا
- نیاز به تجهیزات خاص و پمپ‌های فشار قوی
- ضرورت دقت و تخصص بالا در کار با مواد آنی‌گیر
- همچنین نیاز به کنترل‌های دوره‌ای و تعمیرات جزئی
بنابراین، آب‌بندی با مواد آنی‌گیر به‌عنوان یک روش مناسب برای آب‌بندی فشار منفی، با توجه به شرایط خاص هر پروژه باید مورد استفاده قرار گیرد.
- تزریق پلی‌اورتان: روش تزریق پلی‌اورتان یک راهکار موثر برای آب‌بندی سطوح سازه‌ها و جلوگیری از نشت آب است. پلی‌اورتان که از واکنش بین دو ماده شیمیایی به نام‌های پلیول و ایزوسیانات تولید می‌شود، به شکل مایع یا کف در دسترس است و می‌توان آن را با کمک پمپ‌های فشار بالا به درون سازه‌ها تزریق کرد. این ماده به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، انتخابی عالی برای آب‌بندی در شرایط فشار منفی است. از جمله ویژگی‌های آن می‌توان به انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر دما، نور خورشید، نمک‌ها و اسیدها، و تحمل جریان آب اشاره کرد. همچنین، پلی‌اورتان قابلیت جذب رطوبت، پخش شدن در ترک‌ها و شکاف‌ها، ایجاد یک پوشش مناسب و حتی خودترمیمی نسبی دارد.
مزایا و معایب
این روش دارای مزایای زیادی است، از جمله:
- اجرای سریع
- عدم نیاز به تخریب و بازسازی سازه
- امکان اجرا در شرایط مختلف و خصوصیات فنی برتر پلی اورتان
- پلی اورتان با استفاده از پمپ‌های فشار قوی به صورت آب‌بندی فشار منفی درون شکاف‌ها و ترک‌های سطح سازه تزریق می‌شود و به دلیل خاصیت گسترش‌پذیری، تمامی فضای خالی را به طور کامل پر می‌کند.
با این حال، این روش دارای معایبی نیز می‌باشد. برخی از این معایب شامل:
هزینه بالا
- نیاز به تجهیزات و تخصص ویژه
- ضرورت رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت در کار با پلی اورتان و نیاز به تعمیرات دوره‌ای است.
بنابراین، قبل از انتخاب این روش آب‌بندی فشار منفی، باید به مزایا و معایب آن توجه شود.
- مواد کریستال‌شونده: مواد کریستال‌شونده، دسته‌ای از محصولات آب‌بندی هستند که معمولاً بر پایه سیمانی یا پلیمری تهیه می‌شوند و با افزودن آب به آن‌ها قابل استفاده می‌گردند. این مواد به رطوبت واکنش نشان داده و با اجزای بتن ترکیب می‌شوند و در نتیجه، کریستال‌های نامحلولی را تشکیل می‌دهند که به ساختار بتن یکپارچگی می‌بخشند. این کریستال‌ها با پر کردن حفرات، ترک‌ها و شکاف‌های موجود در بتن، میزان نفوذپذیری آن را در مقابل آب به شدت کاهش می‌دهند. این فرایند به صورت دائمی و بدون بازگشت است و حتی با خشک یا مرطوب شدن مجدد بتن نیز از بین نمی‌رود. همچنین، برخی از این مواد دارای ویژگی‌هایی همچون مقاومت در برابر خوردگی، اسیدها، قلیاها، سولفات‌ها، و همچنین مقاوم بودن در برابر رشد جلبک و قارچ هستند.
مزایا و معایب
از مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش دوام و عمر مفید سازه
- اجرای آسان و سریع آن
- قابل استفاده در سطوح مختلف
- قابلیت رنگ‌آمیزی و ترکیب با سایر روش‌ها
با وجود مزایای متعدد، آب بندی فشار منفی با این روش دارای محدودیت‌ها و معایبی نیز هست که باید به آن‌ها توجه کرد. از جمله این معایب:
- نامناسب بودن برای سطوح دارای ترک‌ها و حرکت‌ها
- برای سطوحی که در معرض حملات اسیدی یا لکه‌ها قرار دارند مناسب نیست
- برای لوله‌ها و تجهیزات فلزی که در معرض زنگ‌زدگی قرار دارند، مناسب نیست
جمع‌بندی
در ساختمان‌ها و سازه‌ها، نوع فشاری که بر اجزای مختلف وارد می‌شود، روش مناسب آب‌بندی تعیین می‌گردد. به عنوان نمونه، در سازه‌هایی مانند استخرها، حمام‌ها و پشت بام‌ها که فشار آب از داخل به سمت خارج وارد می‌شود، نیاز به استفاده از تکنیک‌های آب‌بندی مخصوص فشار مثبت وجود دارد. از سوی دیگر، در محیط‌هایی نظیر پارکینگ‌های طبقاتی و چاله‌های آسانسور که در سطوح پایین‌تر از زمین واقع شده‌اند، آب از محیط بیرونی به داخل نفوذ می‌کند. این پدیده که به فشار منفی معروف است، می‌تواند موجب نفوذ رطوبت و ایجاد مشکلاتی نظیر نم‌زدگی در دیوارها شود، که در نهایت هزینه‌های بالایی برای تعمیرات به همراه دارد. بنابراین، هر بخش از ساختمان با توجه به نوع فشاری که به آن وارد می‌شود، باید با روش‌های آب‌بندی و عایق‌کاری خاص خود محافظت شود. برای بخش‌هایی که تحت فشار مثبت قرار دارند، استفاده از روش‌های متناسب با این نوع فشار الزامی است، در حالی که برای قسمت‌هایی که تحت فشار منفی هستند، استفاده از آب‌بندی متناسب با این شرایط به منظور حفاظت کامل و کارآمد سازه ضروری است.
اشتراک در
وارد شدن
0 نظرات